PEDAGOGICAL APPROACHES TO STIMULATING COGNITIVE ENGAGEMENT OF MEDICAL STUDENTS IN HISTOLOGY EDUCATION

Authors

DOI:

https://doi.org/10.32782/eddiscourses/2025-3-5

Keywords:

cognitive activity, higher medical education, didactic conditions, morphological disciplines, interactive methods, learning motivation; histology

Abstract

In the context of ongoing transformations in higher medical education, the issue of developing students’ cognitive activity becomes increasingly relevant. The intensification of the educational process, the rising demands placed on future medical professionals, digitalization, and the challenges of martial law necessitate the creation of didactic conditions that not only ensure the effective acquisition of knowledge but also stimulate learning interest, intrinsic motivation, and independent cognitive engagement. This article conceptualizes cognitive activity as an integrative personal construct comprising cognitive, motivational, emotional-volitional, and behavioral components. The aim of the study is to identify and substantiate the didactic conditions for fostering cognitive activity among medical university students during the study of morphological disciplines, particularly within the course «Histology, Cytology, and Embryology». The study employs a range of theoretical research methods: analysis of philosophical, psychological-pedagogical, and methodological literature; comparative and systemic-structural approaches; and generalization of pedagogical practice. The methodological foundation is based on activity-based, competence-oriented, learner-centered, and subject-oriented approaches. The findings of the research allow for the identification of a set of didactic conditions conducive to the development of cognitive activity in medical students. These include: implementation of learner-centered instructional strategies that address individual educational needs; use of interactive teaching methods (problem-based learning, case studies, microprojects); integration of digital tools (virtual slides, online platforms, electronic portfolios); creation of an emotionally safe educational environment through support, dialogue, and constructive feedback; development of students’ self-reflection and self-management skills in learning. Particular attention is paid to morphological disciplines, which constitute the foundational component of medical training. The article presents examples of didactic strategies applied in the teaching of the «Histology, Cytology, and Embryology» course, such as educational quests, virtual practicums, and gamified platforms for self-assessment. It is concluded that the formation of students’ cognitive activity is achievable only through the integrated implementation of didactic conditions that combine pedagogical, technological, and psychological factors. The results obtained can be applied in teaching practice and further research in the field of medical pedagogy.

References

Стучинська Н., Новікова І. Проектування сучасного освітнього середовища на засадах особистісно орієнтованого та компетентнісного підходів. Наукові записки. Серія: Проблеми методики фізико-математичної і технологічної освіти. Випуск 10(2). С. 142–148.

Онейко А. С. Активізація пізнавальної діяльності студентів під час вивчення англійської мови. Збірник наукових праць НПУ імені М. Драгоманова. Серія: Педагогічні науки. 2017. Вип. 133. С. 173–184.

Власюк О. Я. Активізація навчально-пізнавальної діяльності – шлях до формування культури самоосвітньої діяльності студентів. Теорія та методика управління освіою. 2010. Вип. № 5, грудень. URL: http://tme.umo.edu.Ua/docs/5/11vlasas.pdf.

Яцина О. Ф. Психологічні аспекти активізації пізнавальної діяльності. Науковий вісник Ужгородського університету : Серія: Педагогіка. Соціальна робота. Ужгород : Видавництво УжНУ «Говерла», 2011. Вип. 20. С. 195–198.

Гурська О. Місце та роль самостійної роботи студентів у навчальному процесі. Витоки педагогічної майстерності. 2014. Випуск 13. С. 103–107.

Шумило М. Ю. Методика організації самостійної роботи студентів-медиків у вищих навчальних закладах. Science and Education a New Dimension. Pedagogy and Psychology. VIII (95), Issue: 239, 2020. Nov. Р. 48–51.

Завіруха Л. А. Компонентна структура пізнавальної активності майбутніх учителів музичного мистецтва. Вісник Запорізького національного університету. Педагогічні науки. № 1 (34). 2020. С. 126–130.

Mariia Morozova, Larisa Gula, Nataliia Dymar, Inna Diachenko, Nataliia Bykadorova. Influence of critical thinking technologies on improvement of students performance during self-study. Journal of Curriculum and Teaching. Vol 11, No 1 (2022) P. 59–72. DOI: https://doi.org/10.5430/jct.v11n1p59

Самсонова О. О. Роль мотивації у процесі управління науково-дослідною діяльністю студентів. URL: http://nauka.zinet.info/15/samsonova.php (дата звернення 29.06.2025).

Мойсеюк Н. Є. Педагогіка : навч. посібник. 3-є вид. Київ, 2001. 607 с.

Фіцула М. М. Педагогіка вищої школи : навчальний посібник. Київ : «Академвидав», 2006. 352 с.

Димар Н. М., Яременко Л. М. Реалізація проблемно-пошукового підходу при навчанні загальної гістології. Медицина та фармація: освітні дискуси. Вип. 1. 2025. С. 41–49. DOI https://doi.org/10.32782/eddiscourses/2025-1-8

Інтеграція особистісно орієнтованого підходу в систему компетентнісної освіти : матеріали Всеукраїнської науково-практичної конференції з міжнародною участю (Чернівці, 28 січня 2021 року) / за заг. ред. Т. М. Антонюк, Л. М. Авдіковської, О. В. Кульбабської, О. С. Стрижаковської, Л. П. Українець. Чернівці : Технодрук, 2021. 262 с.

Психологія та педагогіка : навч. посіб. Л. А. Колесніченко, М. В. Артюшина, О. М. Котикова та ін.; За заг. ред. Л. А. Колесніченко. Київ : КНЕУ, 2008. 408 с.

Трансформаційні процеси в підготовці сучасного медичного та фармацевтичного працівника : збірник матеріалів Всеукраїнської науково-практичної internet-конференції з міжнародною участю, м. Рівне, 26–27 березня 2020 р. редкол.: Р. О. Сабадишин та ін. Рівне : КЗВО «Рівненська медична академія», 2020. 186 с.

Alan J. Neville. Problem-Based Learning and Medical Education Forty Years On. A review of its effects on knowledge and clinical performance. Medical Princciples and Practice. 2009. 18, 1–9.

Мергель Т. В. Застосування інтерактивного методу «мозкового штурму» у навчальному процесі. Медична освіта. 2015. № 4. С. 44–47.

Yajuan Ni, Hongyuan Bai, Haitao Shi. Application of Heuristic Method to the Clinical Teaching of Internal Medicine. Journal of Clinical and Nursing Research, 2023, Volume 7, Issue 3. P. 19–23.

Huang H., Chai Y., Fang C., et al., The Application of Heuristic Teaching Method in the Teaching of Prescriptions. Journal of Traditional Chinese Medicine Management, 2022. 30(20), Р. 31–32.

Димар Н. М. Застосування евристичних технологій в організації самостійної роботи майбутніх лікарів-педіатрів. The Functioning of Healthcare in EU Countries and Ukraine in Maintaining Sustainable Development (March 19–20, 2025. Riga, the Republic of Latvia) : International scientific conference. Riga, Latvia : Baltija Publishing, 2025. P. 63–66

Данильчук Л. Використання «кейс-методу» в професійній діяльності викладача вищого навчального закладу. Педагогіка і психологія професійної освіти. 2004. № 5. С. 66–71.

Інноваційні технології навчання в умовах модернізації сучасної освіти : монографія / за наук. ред. д. пед. н., проф. Л. З. Ребухи. Тернопіль : ЗУНУ, 2022. 143 с.

Vasianovych I., Тatarina O., Lenha E., Ruda O., Vainahii O., Dymar N. Analysis of the effectiveness of the implementation of digital technologies in the educational process of medical HEIs: challenges, optimization. Revista Eduweb, 2023, abril-junio, v. 17, n. 2., 32–42. https://doi.org/10.46502/issn.1856-7576/2023.17.02.3

Димар Н. М., Корильчук Н. І., Стриженко Т. О. Роль інтерактивних технологій у формуванні професійної компетентності майбутніх медиків. Педагогічна освіта: теорія і практика: Збірник наукових праць. Кам’янець-Подільський національний університет імені Івана Огієнка; Інститут педагогіки НАПН України [гол. ред. Бахмат Н.В.]. Вип. 31 (2-2021). Київ : Міленіум, 2021. С. 261–271. https://doi.org/10.32626/2309-9763.2021-31-261-271

Дубінін С. І., Клепець О. В., Пілюгін В. О., Ваценко А. В., Улановська-Циба Н. А., Передерій Н. О., Рябушко О. Б. Активізація навчально-пізнавальної діяльності студентів на лекціях із медичної біології. Матеріали Всеукраїнської навчально-наукової конференції з міжнародною участю «Сучасна медична освіта: методологія, теорія, практика» (19 березня 2020 року, м. Полтава, УМСА). С. 76–78.

Бондарєва Т. Активізація навчально-пізнавальної діяльності студентів у системі ступеневої вищої освіти. Нова педагогічна думка. 2013. № 1. С. 83–85. URL: http://nbuv.gov.ua/UJRN/Npd 2013 1 19 (дата звернення 30.06.2025).

Published

2025-10-14

How to Cite

Dymar, N., & Yaremenko, L. (2025). PEDAGOGICAL APPROACHES TO STIMULATING COGNITIVE ENGAGEMENT OF MEDICAL STUDENTS IN HISTOLOGY EDUCATION. Медицина та фармація: освітні дискурси, (3), 36–43. https://doi.org/10.32782/eddiscourses/2025-3-5